Eredu Finlandiarra esportatu daiteke?

Bere hezkuntza sistema izan duen arrakasta ikusi eta gero ea nork ez duen egiten galdera hau. Sistema honen eboluzioa, pertsona bakoitzaren balorapenarekin lotuta dago. Herrialde " basto "-a da, ez du biztanle askorik eta bizitzaren tokiak sakabanatuta daude. Bestetik, fines hizkuntza oso konplexua da.

Bere hezkuntza-sistemaren asmoa, ikasleei pertsona arduratsua izaten laguntzea eta gizartean parte hartzea, kontzientzientea izanik, da. ( beti berak izan barik utzi )

Antolamendu handia duen sistema eraiki dute. Balore elijiosoak eta moralak errepetatzen dituzte eta tolerantzia handia dute.
Hezkuntza Finlandiarra, hizkuntza, kultura, pertsonaren garapena egin duen herri batera lotuta dago. Modu honetaz, herritarrok leku bat dutela, haiek izateko eta aurrera egiteko. Zentzu honetaz, bakoitzak bere gaitasunak eskuratuko ditu.
Finlandiako hezkuntz-sistemaren hainbat alderdi kontuan hartu daitezke:

1. Ikasleetan zentratuta dauden ebaluazioak lasaitu daitezke, azterketak, notak, boletinak, medailak,.. sortzen duten tentsioa kontuan hartzeko da. Karga hau arindu litzateke, batez ere ikastetxetetan. Pentsatzea ikasleek notengatik ikasten dutela faltsua da, ikasleek jarduera gehiago egingo balituzte motibatuagoak egongo lirateke, noteei jo beharrean.
2. Ez da zaila Curriculumean malgutasun handiagoa izatea eta ikasleei hautaketa aukera ematea. Autonomia handiagoa ematen.
3. Bakoitzaren ardura da ingurune lasaia eta fidakorra sortzea. Irakasleak ez luke autoritatea galduko.

Baliabideen planoan, aldaketen erresistentzia handiagoa izango litzateke. Baliabide berekin emaitza hobeagoak lortu daitezkeela esatea. Diskurtso hori sindikatuek ez dute oso ondo hartzen.

Ebaluazioa aldatzeko palanka bezala

Nola heldu dira, Filandesek, horraino? Haien sistema, ebaluazio progresibo edo erreforma orokor baten emaitza da?

• Gauzak ez dira izan beti gaur bezalakoak.

Irakasle baten gogorapenak...

" Hace treinta años era mucho más difícil. Los alumnos eran indisciplinados, poco motivados. Nosotros hemos cambiado gradualmente, por etapas. Ahora nos cuidamos de reponsabilizar a nuestros alumnos. "

Haien sistema era progresiboz eta koherente batez aldatu eta gero arrakasta handia izan dute. 70.urtean Finlandiak sistema selektibo bat zuen, irakaskuntza hiru adarretan banatuta zegoen: klasika, teknologika eta pre-profesional. Denborarekin, hiru adarrak bateratzea eta derrigorrezko irakaskuntza zazpi urtetik hamasei urtera ezartzea deliberatu zuten.
Bestetik, udalak hezkuntzan badu boterea . Hala ere, programak Estatuaren ardura dira. 1985.urtean, taldeko mailak kendu zituzten, homogeneitasuna ezabatuz eta heterogenitasunari sarrera emanez. 1998.urtean " Basic Education Act "-k, gure orientabide legea, hezkuntza bideratzen dituen arauak eta oinarriak finkatu zituen. Gaur egun, funtzezko testu honek bere iraunaldia du.

• Ebauazioa betebehar legala da.

Ikastetxe guztiak, derrigorrez, haien funtzionamenduaren eta haien emaitzen ebaluazioa egin behar dute eta argitara eman. Lizeoek ere gauza bera egin behar dute. Eskolategi guztiek ebaluazio plan bat izan behar dute eta tokiko agintariari erakutsi behar diote.
Adibidez, Niniivaara lizeoan hainbat gauza ebaluatzen dituzte.
Azterketen emaitzaz gain, alderdi pedagogiko , relazionalak guztiak eta lizeoaren material guztia berrikusten dira galdeketa baten bitartez eskolategi sarearen bidez. Horrela, ikasle bakoitzak eta gurasoak, bere etxetik, galderak eratzun ditzakete. Parte hartzearen tasa % 70-koa da. Praktika honek adierazten du Finlandiako helburu bat; hezkuntza zerbitzu publiko izatearen nahia. Modu honetaz, era osasuntsuz eta eraginkor batez sistema bultzatzen dute. Horrela, interesdunek zer pentsatzen eta zer behar duten ikus dezakete.

Irakasleak adituak dira.

• Irakasleen lanbidea, Finlandiako gizartean, ospe handi du. Herrialdeak ematen diolako hain zuzen ere. Pertsona hauek adituak dira eta lan izugarria egiten dute. Irakasle bati galdetzen badiogu; zergatik aukeratu duzu ikasketa hau? Umeak maite ditudalako erantzungo du.

• "Profesores de aulas". Hauek, lehenengo gradutik seigarren gradura ematen dute klase. Eskola emateko " matriculation examination " eta umeekin esperientzia izatea, laguntzaile bezala ikastetxe edo eskola batean gutxienez hiru urte.

" Subject teachers " zazpigarren gradutik bederatzigarren gradura ematen dute klase. Diziplina batean maisutasunez lan egin ondoren, pedagogia ikasi behar dute.

• Haien lana ondo burutzeko teknologi berri asko dituzte. Klaseak oso zabalak dira eta errekurtso berriak dituzte.
  

• Irakasleak zoriontsu dira eta harro daude haien hezkuntza-sistemarekin. Askatasun pedagogiko handia dute " me gusta mi profesión porque yo puedo hacer las cosas a mi manera " ( profesor de la escuela de Kanenvala).
• Bere ikasketak bukatu eta gero unibertsitatearekin erlazioa izaten jarraitzen dute. Batzutan beste ikasle batzueei beren klaseetara gonbidatzen diete .
• Haien ikasketak ez dira inoiz bukatzen, beti ikasten ari dira.
  

Arrakastaren giltzak

Ikasle guztiak garrantzitsuak dira Sistemaren erdian zer jarri behar da, ikaslea edo ezagutza? Finlandiak dudarik gabe lehenengo aukera hartzen du. Sistemaren arrakasta ikasle bakoitzaren beharren ikerketan oinarritzen da . Finlandiak ezagutzak asko errespetatzen ditu, baina are gehiago ezagutza horiek hartzen ari direnei. " Cada alumno es importante".

• Eskola " haien etxea " izango balitz ikusi behar dute. Korredoreak kolore beroekin margoztuta daude eta askotan haiek marraztutako marrazkiak zintzilita, ez dute korrika egiten. Dena oso garbia dago. Leku handiak dituzte haien lanak ondo betetzeko eta atsedena hartu behar dutenean, leku lasaiak eta erosoak dituzte.

Gazte alemaniar baten kontaketa: " Soy alumna del liceo Niinivaara, vine a pasar un año en el marco de un intercambio internacional, una vez llame por telefono celular a un profesor para pedirle unas aclaraciones sobre un punto del programa. Bastante intimidada, temía la reacción del profesor. Pero este se mostro, para mi gran sorpresa, encantado de poder hacer algo por mi. Todo el mundo es abierto y positivo. Los profesores buscan ayudar a los alumnos a aprender. Todo es extremadamente cálido y amistoso " Lapurketa ez dakite zer den, adibidez bizikleteei ez diote giltzarrapo jartzen.

• Zapi urtetik aurrera irakurketarekin hasten dira. Baina ikasle batek irakurketarekin hasteko pres ez badago Haur Hezkuntzan geratu ahal zortzi urtera arte, gurasoek eta ikasleak nahi badute. Klase guztiak 45 minutokoak dira eta askotan 15 minutoko atsedenak sartzen dituzte.
• Haur Hezkuntzan proba batzuk egiten dizkiete eta emaitza hauen arabera gradu ezberdinetan antolatzen dituzte. Adibidez, eragozpen handiak dituen ikasleak Lehen Hezkuntzako lehenengo gradura pasatuko da. Klase hauetan bakarrik bost ikasle egongo dira eta irakasle espezializatu bat egongo da. Fines hitz egiten ez dakiten pertsonekin denetarik egingo dute integratzeko. Egia esateko, Finlandian, ez dago etorkin askorik.
• Aurreko egunean esan nuen bezala, klase bakoitzean bakarrik 25 ikasle egon daitezke, baina, egia esateko, legeak esaten du ikasle kopuru gehiena 20 ikasleak direla, baina normalean zalbuespenak egiten dira. Askotan, Lehen Hezkuntzako eta DBH-ko irakasleak laguntzaile bat du, klaseak ematen laguntzeko edo ezagutzak ulertzen asko kostatzen zaizkienei laguntzeko.
• " No se puede forzar a los alumnos; es necesario darles posibilidades diferentes para aprender, para adquirir competencias "esaten du Pielisjoki ikastetxeko zuzendariak. " Por eso reina en las clases una atmosfera de sana cooperación donde cada uno está en su lugar y tiene un papel en la construcción colectiva del conocimiento".
• Sistemaren ezaugarri bat, ikasleak askatasuna du iarakasgaiak aukeratzekoan, hau da, 11 urterekin aukeratu dezakete beste hizkuntza bat: alemana, frantsesa, suekoa eta rusoa. Normalean frantsesa hartzen dute. 13 urterekin, hautazkoak dituzte, hautazko bat aurrera eramateko gutxienez 16 ikasle matrikulatu behar dira. 16 urte arte bere autonomia eraikitzen joaten dira. Helburua hau lortzeko , nahi izanez gero, aholkulari baten laguntza dute.
• 9 urte arte ez dizkiete notak jartzen. Hala ere, ez dute zifrarik erabiltzen.
  

Finlandiako ikasleak

Etxerako lanak sakratuak dira. Azterketa batean norbaiti kopiatzen harrapatzea ezinezkoa da, txarto ikusita dago. Beraz, azterketa batean txuleta bat ateratzea pentsaezina da.
Haien kulturan urrengo bi baloreak oso garrantzitsuak dira: zintzotasuna eta lana. Finlandian ia ez dago okerbideratze publikorik . Ez dago errepikatzailerik. Aurreko sarreran esan dudanez bezala, espainiako ikasleek hainbat aukera dute irakasgaia bat gainditzeko, baina finalandiako ikasleek, aldiz, opurtunitate bakarra dute azkerketa bat gainditzeko, beraz aukera hori aprobetxatu behar dute eta azterketaren bat gainditzen ez badute beste ordu bat geratzen dira klasean frogatzeko gaia badakitela, bestela, azkenean, gainditzen ez badute, udan ikasi behar dute, baina promozioa automatikoa da.
Kritikozko arraziobidea memorizazioa baino lehenago estimulatzen dute. Hezkuntza sistema honen hlburua, batez ere, kritikozko arrazoibidea estimulatzea da eta ikasleei eztabaidatzera ere gonbidatzen zaie.
Ikasleek klase ezberdinak dituzte, nahi dituztenak aukeratzen dituzte. Dantzak, antzerki, ile apainketa, sukaldaritza!!! ( gehienak eskolan janaria egiten ikasten dute, gero etxean tokatzen zaienean haiek prestatzen dute janaria, inolako laguntzarik gabe), sky, hockey, martzial arteak. Lehen sorospen, soldadura, zurgintza edo musika ere. Ikasleek jotzen dute; biolina, gitarra elektriko edo beste musika-tresna, haiek nahi dituztenak.

Espainiako ikasleak

Espainiako irakaskuntza eta Finlandiako irakaskuntza konparatzen baditugu, erraz ikus dezakegu ezberdinatasun ugari daudela.

• Nola izan daiteke, 15 urtetako ikasle espainiar batek D.B.H-a ia-ia amaitzea, " aprobando por los pelos ", ingeleses bakarrik hitz batzuk esateko gai izatea eta ez izatea zaletasunik irakurtzeko, " Lo típico para un español ".

• Espainiako ikasleen %43a, BDH-koak, kurtsoren bat ez dute gainditu. Irakasgaiak gainditzeko hainbat aukera dituzte. Hala ere, ez dituzte gainditzen eta irailera joan behar dira.

• Irakurtzen dutena ez dute ulertzen. Laugarren lerroan daudenean galtzen dira. Beraz, irakurtzerakoan ulermen arazoak dituzte , nabaria izan da PISA azterketan; jaitsiera nabaria eta kezkagarria izan dute.

• Espainiako hezkuntza sistemak mintzaera eta eztabaida baztertzen ditu.

• Ikasle espainiarrak lasai-lasai hartzen ditu apunteak, aharrausi egiten duen bitartean.

• Eskoletako ateetan erraz ikus daitezke ikasleei erretzen. Zergatik Espainian hori normala da eta Finlandian pentsaezina? Zergatik azterketetan txuletak ateratzen dituzte eta Finlandiako ikasleek ez dakite ezta zer den txuleta bat ere?

• Finlandiako gobernuak ez bezala, espainiakoak ez ditu testuzko liburuak ordaintzen, familia bakoitzak, seme bakoitzarekin, irailean 200 euro inguru xahutzen du. Horrez gain, eskolako materiala, eskolako autobusa,... hainbat gauza gehiago ordaindu behar ditu.

Saili Sipilä

Saili Sipilä 15 urte ditu. Bere gurasoekin eta bi anaiekin bizi da Espoo-n, 360.000 biztanle dituen hiria da. Seppo, bere aita, teologoa da eta bibliak itzultzen ditu. Hamabi hizkutza ezberdinak ezagutzen ditu, adibidez; arameoa, koptoa eta arabe klasikoa. Leena, bere ama, erizaina da eta ospital batean lan egiten du. Espoo Finlandiako bigarren hiria da eta nagusien artean ( pertsona helduak ) %34-a goi mailako ikasketak ditu. " No hay apenas delincuencia. Nuestros hijos pueden pasear de noche con tranquilidad ", esaten du aitak. Goizeko 7:45. Zapatoak janzteko eta etxetik ateratzeko ordua da, eskola, lanera,... joateko. Saili(e) k autobusa urbanoa hartzen du ( ez daude eskolako autobusak ). Udalerriak ikasleei diru-laguntzak ematen dizkie autobuseko txartelak erosteko. Legeen arabera, ikaslen etxeak eskoletatik ezin dira egon 5kilometro baino urrunago.
Oinez joan daiteke, 20minuto behar izango luke , baina eurizirina ari da eta ez du nahi. Sili(e) k baditu motorra eta bizikleta, ikasle gehienak bezala, baina hotz handia egiten duenean bakarrik batzuk hartzen dituzte. Eskolako sarreran ez da ikusten jendea erretzen. Ez zigarro-punta, ez hosto bat ezta pintaketa bat ere. " Aquí no se ensucia ni la nieve ". Eskolaren barruan, garbitasuna gehiago nabarmentzen da. Idazmahaietan eta komunetan ez dago inolako ziriborrorik. Lehen aldiz erabiltzen dutela ematen du. Saili Saarnilaakson eskola publikora joaten da. Nola ez, dohainik da. Eskolaren hornikuntza primerakoa da, geletan denetarik dago: telebista pantaila erraldoiarekin, 200litroko arrainontzi bat, bertan koloretako arrain ezberdinak, sukaldea harraskarekin, audibisualak, aire girotu, hainbat landare. Ikasle bikote bakoitzarentzat ordenagailu bat. Josteko hamabi makina, soldatzeko aparatuak, zurgintzako lanabesak, eskiak. Gimnasio estalia, antzerki klaseetarako auditorio bat eta jantoki bat autozerbitzuarekin. Gauza guztiak primeran daude.

Testuzko liburuak dohainik dira, eskolako material eta janaria ere dohainik dira. Menu bakoitza udaletxeari 65 zentimo kostatzen zaizkio.

• Menua: plater bero bat, esnea eta fruta.
  

Ume batek ikasi nahi badu, mediku, ingeniari edo epaile bat izatera ailegatu daiteke, nahi duena, nahiz eta bere familia txiroa izan, beti ahaleginak egiten baditu.

" La educación de cada finlandés le cuesta 200.000 euros al Estado, desde que entra en la guardería hasta que sale de la universidad con su título. Es el dinero mejor empleado de nuestros impuestos. Indica el profesor de Matemáticas "

Unibertsitariek bakarrik testuzko liburuak eta janaria ordaintzen dituzte. Estatua diru-laguntzak ematen dizkie emantzipatzeko. Diru horrekin etxebizitza bat alokatzen dute. Sistema guztia prestatuta dago finlandesek txikietatik autonomoak izateko eta 18 urte betetzerakoan haien kontuz bizitzera joateko.